యోగబలం వలన మరణకాలంలో భక్తుడు పొందే స్థితి

భగవద్గీత ఎనిమిదవ అధ్యాయం “అక్షరబ్రహ్మయోగం” అని ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ అధ్యాయంలో శ్రీకృష్ణుడు జీవాత్మ, పరమాత్మ, సృష్టి-లయం రహస్యాలు, శుక్లమార్గం-కృష్ణమార్గం మరియు ముఖ్యంగా మరణ సమయపు చిత్త స్థితి గురించి విపులంగా వివరించారు. యోగబలం వలన భక్తుడు మరణ కాలంలో ఎటువంటి స్థితిని పొందుతాడో తెలుసుకోవడం ఆధ్యాత్మిక సాధకుని కోసం అత్యంత ప్రాముఖ్యమైన అంశం.

1. మరణకాలపు చిత్తస్థితి ప్రాముఖ్యం

మానవ జీవితం అంతిమ క్షణానికి చేరుకున్నప్పుడు మనసు ఏ దిశలో నిలుస్తుందో, ఏ ఆలోచనను పట్టుకుంటుందో, అదే ఆత్మయాత్రకు మార్గదర్శనం అవుతుంది. శ్రద్ధతో, భక్తితో, యోగ సాధనలో స్థిరపడినవాడు మరణకాలంలో భయంతో కాకుండా ధైర్యంతో, ఆత్మవిశ్వాసంతో, పరమాత్మపై దృష్టి కేంద్రీకరిస్తాడు.
భగవద్గీత 8.6 శ్లోకంలో శ్రీకృష్ణుడు స్పష్టం చేస్తారు:
"యంయం వాపి స్మరన్ భావం త్యజత్యంతే కలేవరమ్,
తం తమేవైతి కౌంతేయ సదా తద్భావభావితః॥"
అర్థం: మనిషి చివరి శ్వాసలో ఏ భావనతో శరీరాన్ని విడిచిపెడతాడో, ఆ భావమే అతని తరువాతి గమ్యం అవుతుంది.

2. యోగబలం అంటే ఏమిటి?

యోగబలం అనగా నిరంతర సాధన ద్వారా ఏర్పడే మనోనియంత్రణ శక్తి, ఇంద్రియ సంయమనం, చిత్తశుద్ధి, దైవ భావనలో స్థిరత్వం. ఈ బలం వలన మనసు ఆఖరి క్షణంలో కూడా అస్థిరంగా కాకుండా, పరమాత్మ స్మరణలో నిలబడుతుంది.
యోగం వలన భక్తుడు శరీర మోహాలను జయిస్తాడు.
కర్మ ఫల బంధనాలనుండి విముక్తి పొందుతాడు.
మరణ భయాన్ని అధిగమించి శాంతితో ప్రాణత్యాగం చేస్తాడు.

3. మరణ సమయపు యోగదృష్టి

ఎనిమిదవ అధ్యాయంలో (8.10 – 8.13 శ్లోకాలలో) శ్రీకృష్ణుడు వివరిస్తారు:
యోగి మరణ సమయములో హృదయమధ్యంలో చిత్తాన్ని స్థిరం చేస్తాడు.
ప్రాణాన్ని బ్రహ్మరంధ్రం ద్వారా పైకి ఎక్కిస్తాడు.
"ఓం" అనే పరమ శబ్దాన్ని స్మరిస్తూ, పరమాత్మలో మనస్సును లీనంచేస్తాడు.
ఇలావంటి యోగబలంతో మరణాన్ని ఎదుర్కొనే భక్తుడు మళ్లీ జననమరణ చక్రంలో పడడు. అతను పరమపదాన్ని పొందుతాడు.

4. యోగబలం వలన పొందే స్థితులు

యోగబలంతో మరణాన్ని ఎదుర్కొన్నవాడు సాధారణ మానవుని కన్నా భిన్నమైన ఫలితాన్ని పొందుతాడు:
శాంతి స్థితి : భయం, ఆందోళన, శోకం లేకుండా పరమశాంతిలో శరీరాన్ని విడిచిపెడతాడు.
అక్షరపరమపదప్రాప్తి : మరణ సమయములో పరమాత్మను స్మరించినవాడు అక్షరమైన బ్రహ్మ స్థితిని చేరతాడు.
మోక్ష మార్గం : అతని చైతన్యం శుక్లమార్గం ద్వారా పై లోకాలకు, అనంతరం మోక్షానికి చేరుతుంది.
పునర్జన్మ రాహిత్యం : కృష్ణమార్గంలో ప్రయాణించకుండా, శాశ్వత విముక్తిని పొందుతాడు.

5. యోగబలం లేని స్థితి

యోగ సాధన లేకుండా, కేవలం భౌతిక ఆశలు, లోకాసక్తులలో మునిగిపోయినవాడు మరణ సమయములో భయంతో, విచారంతో శరీరాన్ని విడిచిపెడతాడు. అలాంటి ఆత్మ మళ్లీ పునర్జన్మలో పడుతుంది. అందువల్ల యోగబలం కలిగి ఉండడం ఎంతో అవసరం.

6. భక్తుని సాధనలో నిరంతరత అవసరం

భగవద్గీత 8.8 లో శ్రీకృష్ణుడు చెబుతారు:
"అభ్యాసయోగయుక్తేన చెతసా నాన్యగామినా,
పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థ అనన్యచేతసః॥"
అర్థం: ఎప్పుడూ సాధనలో స్థిరంగా ఉండి, మనసును మరల్చకుండా, పరమాత్మపై కేంద్రీకరించినవాడు చివరికి దివ్యమైన పరమపురుషుడిని చేరతాడు.
దీనివలన స్పష్టమవుతుంది : మరణ సమయపు స్థితి ఒక్కసారిగా సిద్ధమయ్యేది కాదు. జీవితం అంతా చేసిన సాధన, భక్తి, యోగబలం చివరి క్షణంలో ఫలితమిస్తుంది.

7. యోగబలం యొక్క ఆధ్యాత్మిక రహస్యం

యోగబలం వలన ప్రాణశక్తి నియంత్రణ సాధ్యమవుతుంది.
మరణ సమయంలో ప్రాణం తల ద్వారముగా పైకి పోవడానికి యోగి మార్గం సుగమమవుతుంది.
"ఓం" ధ్వని స్మరణ వలన చైతన్యం పరమాత్మలో లీనమవుతుంది.
ఈ స్థితిలో ఆత్మ అవినాశి సత్యాన్ని పొందుతుంది.

8. ఆధునిక మనిషికి సందేశం

భగవద్గీత బోధ ఏమని గుర్తు చేస్తుంది అంటే : మరణ సమయములో విజయాన్ని సాధించాలంటే ప్రతిరోజూ సాధనలో స్థిరంగా ఉండాలి.
రోజువారీ ధ్యానం, జపం, పఠనం మనసుకు బలం ఇస్తాయి.
ఇంద్రియాలను నియంత్రించడం యోగబలాన్ని పెంచుతుంది.
మరణ భయం తొలగి, జీవితం శాంతియుతంగా మారుతుంది.

9. సమగ్రంగా

భగవద్గీత 8వ అధ్యాయం చెబుతున్న సత్యం ఏమిటంటే:
భక్తుడు నిరంతర సాధనతో యోగబలం సంపాదిస్తే, మరణాన్ని భయపడకుండా ఎదుర్కొంటాడు.
ఆఖరి శ్వాసలో పరమాత్మను స్మరించడం వలన అతను శాశ్వత మోక్షాన్ని పొందుతాడు.
అలాంటి స్థితిని పొందడం మానవ జన్మకు పరమఫలం.

ముగింపు

యోగబలం అనేది కేవలం శరీరబలం కాదు, అది ఆత్మబలం. ఈ బలం వలన భక్తుడు మరణ సమయములో పరమశాంతితో, దివ్యస్మరణతో, పరమపురుషుని సాన్నిధ్యంలో శాశ్వత విముక్తి పొందుతాడు. ఇది భగవద్గీత 8వ అధ్యాయపు సారాంశం.